Als ik het heb over hoe dikke mensen in onze maatschappij behandeld worden, wil ik soms het woord ‘discriminatie’ gebruiken. Maar dikwijls doe ik dat toch maar niet, omdat het zo’n geladen woord is. Het lijkt overdreven. Te ernstig als beschuldiging. Maar is het dat ook?

Kijk, we weten allemaal dat er heel wat vooroordelen over dikke mensen bestaan. We zijn lui, dom, ongezond, onaantrekkelijk, onverzorgd … Om er maar een paar te noemen. Bij veel mensen zitten die overtuigingen diepgeworteld.

Maar vooroordelen hebben is niet hetzelfde als discrimineren, toch?

Wel, het komt toch aardig in de buurt. Van Dale omschrijft discriminatie als:

Verwerpende onderscheiding? Check. Negatieve beoordeling? Check. Een groep met bepaalde, niet ter zake doende kenmerken? Check.

Toch zal nog altijd niet iedereen overtuigd zijn. Want het gaat natuurlijk om dat stukje ‘achterstelling’ en ‘behandeling’.

Je kan pas spreken over discriminatie als een groep nadelig behandeld worden. Niet als mensen negatief over ze denken.

Dus laten we eens verder onderzoeken of dikke mensen ook echt negatief behandeld worden in onze maatschappij. Op het werk bijvoorbeeld. Of op school, bij de dokter, in het dagelijkse leven.

We beginnen op de schoolbanken. En wat blijkt? Dat kinderen al negatief denken over dikke leeftijdgenootjes als ze nog maar 3 jaar zijn. En die trend zet zich verder in de lagere school, het middelbaar en het hoger onderwijs. Het zal je dan ook niet verwonderen dat dikke kinderen vaker gepest worden op school.

En volwassenen in het onderwijs doen het op dat vlak niet beter. Want 20% van de leerkrachten gelooft dat mensen met overgewicht slordig zijn en waarschijnlijk niet zo succesvol zijn op het werk dan slankere personen. En meer dan de helft gelooft dat dikke mensen vooral zelf verantwoordelijk zijn voor hun overgewicht omdat ze te veel eten en te weinig bewegen.

Die vooroordelen kunnen ervoor zorgen dat dikke studenten in het middelbaar en op de universiteit lagere punten behalen dan hun slankere klasgenoten, hoewel ze even slim zijn. Als ze al op de universiteit geraken, want de kans dat je hoger onderwijs gaat volgen is kleiner als je dik bent.

Dikke kinderen worden op school dus vaker gepest, hebben lagere punten en hebben minder kans om in het hoger onderwijs terecht te komen, terwijl ze even slim zijn als hun klasgenoten.

Dat is niet echt een goed begin, hè?

Laten we dan eens kijken wat er op de werkvloer gebeurt. Wel, om te beginnen hebben dikke mensen (en dan vooral dikke vrouwen) minder kans om aangenomen te worden. En als ze toch een job te pakken krijgen, hebben ze een lager loon dan hun slanke collega’s en krijgen ze minder snel een promotie. Bovendien denken hun bazen en collega’sdat ze lui en minder competent zijn, en dat ze geen zelfdiscipline hebben.

En ook in de gezondheidszorg gaat het niet beter. Dokters, verplegers en andere zorgverleners hebben bewust en onbewust namelijk heel wat negatieve opvattingen over mensen met obesitas. Ze denken bijvoorbeeld dat dikke patiënten zich niet zo goed aan hun behandeling zullen houden, dat ze lui en ongedisciplineerd zijn, en geen wilskracht hebben. Ze hebben ook minder respect voor deze patiënten en nemen minder tijd om hen uitleg te geven over hun gezondheid.

Bovendien kennen ze symptomen te dikwijls toe aan enkel de obesitas, verwijzen ze dikke patiënten niet door of hebben ze geen andere behandeling naast een dieet voorschrijven. Zelfs professionals die gespecialiseerd zijn in obesitas hebben vooroordelen tegen dikke patiënten. En als je dan toch onderzocht of doorverwezen wordt, is er dikwijls een gebrek aan geschikt materiaal zoals bloeddrukmeters en CT-scanners.

Dikke mensen worden dus benadeeld in hun professionele carrière en krijgen niet de zorg die ze nodig hebben van zorgverleners.

En daar houdt het nog niet op …

Ook op andere vlakken in het dagelijkse leven worden dikke mensen anders behandeld. Beperkt onderzoek toont aan dat dikke mensen zonder problemen uitgesloten kunnen worden voor een jury, benadeeld worden wanneer ze een kind willen adopteren en meer moeite hebben om een appartement te vinden. 

Bovendien zouden mannen er vaker van overtuigd zijn dat dikke vrouwen schuldig zijn aan een misdrijf in vergelijking met slanke vrouwen. En hoewel hier nog veel meer onderzoek naar gedaan moet worden, kan het een indicatie zijn van hoe diepgeworteld vooroordelen tegen dikke mensen zijn.

En wat te denken van het vliegtuig nemen? Sommige vliegtuigmaatschappijen vragen dikke passagiers om voor twee zitjes te betalen en daar kan je het mee eens zijn of niet. Maar zelfs als ze dan braaf die regel opvolgen, dan loopt het nog keer op keer fout.

Dus ook in hun dagelijks, persoonlijk leven ondervinden dikke mensen dat ze anders behandeld worden.

Dat is nogal een lijst, hè? Ik weet niet hoe het bij jou zit, maar ik schrok er toch een beetje van. Hoewel ik het ergens al wel wist, is alles zo op een rijtje zien best wel confronterend.

Maar het is wel overduidelijk: dikke mensen worden negatief behandeld of achtergesteld op school, in hun job, in de gezondheidszorg en op heel wat andere vlakken in hun leven.

Dus ja, je mag gerust zeggen dat dikke mensen in onze maatschappij gediscrimineerd worden. En dat is helemaal niet overdreven. Want als dit allemaal niet past in de definitie van discriminatie, dan weet ik het ook niet meer.